Onderwijs is constant in beweging: dat betekent dat scholen en besturen ook voortdurend met onderwijsinnovatie bezig dienen te zijn. Het onderwijs heeft als taak om leerlingen en studenten voor te bereiden op persoonlijk, maatschappelijk en economisch functioneren (Onderwijsraad, 2006). Dit lijken misschien slechts drie doelstellingen, maar doelstellingen kunnen bijna niet complexer zijn dan deze.
Onderwijsinnovatie betekent dat een school, gebruikmakend van de kennis en inzichten uit de wetenschap en onderwijspraktijk, voortdurend zoekt naar (nog) betere inhouden en werkwijzen om leerlingen voor te bereiden op dit persoonlijk, maatschappelijk en economisch functioneren. De school vertaalt deze inzichten en werkwijzen naar de eigen (school)visie en het implementeren hiervan. Idealiter wordt systematisch nagedacht of de beoogde doelstellingen worden bereikt en expliciet gewerkt aan de inbedding van de inhouden en werkwijzen binnen de schoolorganisaties. Onderwijsinnovaties impliceren namelijk veranderingen in het gedrag van leerkrachten, ouders en leerlingen.
Scholen dienen bij onderwijsinnovatie dus niet enkel na te denken over de doelen die zij nastreven, maar tevens over de manier waarop zij deze doelen willen realiseren en wat deze innovatie voor consequenties heeft voor de organisatie van hun onderwijs.
De rol van ICT bij onderwijsinnovatie
Onderwijsinnovatie heeft tevens te maken met verandering binnen onderwijsconcepten. De samenleving verandert snel: zo is er (oneindig) veel meer informatie beschikbaar en zijn de ICT toepassingen veelomvattend. Het klassikaal, frontaal lesgeven is vandaag de dag niet altijd meer passend om tot optimaal leren te komen. Er is meer interactie nodig, evenals directe feedback en een betere afstemming op het niveau van de individuele leerlingen. (Klassikaal) Differentiëren op drie niveaus maakt plaats voor adaptief onderwijs op maat, waarbij recht wordt gedaan aan de leerbehoeften en –mogelijkheden van alle leerlingen. Een onderwijsinnovatie die hier nauw op aansluit is de inzet van digitale leermiddelen.
De rol van Docenttalent bij de implementatie van onderwijsinnovatie
Docenttalent begeleidt, in samenwerking met O21 veel scholen bij de implementatie van digitale leermiddelen en is hiermee dagelijks betrokken bij onderwijsinnovaties, zowel op bestuurs- als op school-, leerkracht- en leerlingniveau.
Digitale leermiddelen zijn niet meer weg te denken uit het basisonderwijs. Zeker één op de drie scholen werkt inmiddels met Snappet, Gynzy iPads of Oefenweb (Rekentuin of Taalzee). Deze leeromgevingen zijn adaptief en geven directe (data)feedback, zowel aan de leerling als aan de leerkracht. Het doel hiervan is om de leerresultaten van de leerlingen te verbeteren en leerkrachten meer inzicht te geven in het leerproces van leerlingen. De praktijk heeft inmiddels uitgewezen dat deze leermiddelen, mits didactisch goed ingezet, inderdaad een effectieve bijdrage kunnen leveren aan de ontwikkeling van kinderen en hun schoolresultaten. Logisch dat veel scholen bezig zijn met deze onderwijsinnovaties. De Universiteit van Twente en de Radboud Universiteit Nijmegen hebben de afgelopen jaren onderzoek gedaan naar het effect van de inzet van Snappet. Deze onderzoeken wijzen uit dat inzet hiervan inderdaad een positief effect heeft op de leerresultaten op het gebied van Spelling en Rekenen. Het Kohnstamm Instituut heeft onderzoek gedaan naar de effectiviteit van het werken met Rekentuin. Ook hier wordt geconcludeerd dat de inzet van Rekentuin een positief effect heeft op het automatiseren van de leerlingen. Uiteraard is het digitale, adaptieve leermiddel slechts een hulpmiddel en is het inzicht, de didactische kwaliteit en het handelen van de leerkracht alleen maar belangrijker geworden. Het is van groot belang dat een school (of het schoolbestuur) zich vooraf goed verdiept en voldoende inziet wat de inzet van deze digitale leermiddelen voor consequenties heeft. Deze onderwijsinnovatie raakt namelijk direct het dagelijks handelen van een leerkracht.
Docenttalent en O21 begeleiden scholen bij de vraagstukken en uitdagingen die bij de implementatie van deze onderwijsinnovaties komen kijken:
- Hoe verhouden de digitale leermiddelen Snappet, Gynzy Ipads en Oefenweb zich tot de (papieren) methodes?
- Hoe verhouden de digitale leermiddelen zich tot (de fasen van) het Directe Instructiemodel?
- Hoe verhouden de digitale leermiddelen zicht tot de behoeften van de specifieke schoolpopulatie?
- Welke schoolbrede afspraken zijn noodzakelijk om de doorgaande lijn binnen school te bewaken en hoe borg je deze?
- Welke rol krijgen toetsen / toetsresultaten in het onderwijs, wanneer leerlingen constant directe feedback krijgen en alle resultaten en (individuele) ontwikkelingen dagelijks worden opgeslagen in het systeem?
- Hoe ga je om met de groepsplannen, welke veelal zijn gebaseerd op (CITO)toetsen, terwijl de digitale leermiddelen dagelijks inzicht geven op specifiek leerdoelniveau?
- Hoe kun je binnen de organisatie (op school- of bestuursniveau) iemand gericht opleiden om deze onderwijsinnovatie goed te implementeren?
Docenttalent begeleidt scholen naar betere prestatie met de juiste inzet van onderwijsinnovatie!
Meer informatie over de ondersteuning van Docenttalent bij onderwijsinnovatie: http://www.docenttalent.nl